We gaan er van uit dat je de Installatiehandleiding gevolgd hebt, en dat je een verse installatie van Slackware op je computer hebt staan waarmee je tevreden bent.
Deze handleiding voor beginners heeft tot doel om je stevig op het Slackware pad te zetten. Als dit de eerste keer is dat je Slackware geïnstalleerd hebt, kan de knipperende cursor op het console scherm problematisch uitzien. Dat gaan we verhelpen! Dit artikel zal je laten zien hoe je je nieuwe Slackware systeem in gebruik kunt nemen.
Voordat we verder gaan, is het belangrijk om je te realiseren dat de Slackware pakketbeheer software geen afhankelijkheden checkt. Indien je nog niet eerder met Slackware in aanraking bent geweest, dan is een complete installatie, met alle pakketten (met uizondering van de KDEI serie) een goede aanrader om problemen verderop te vermijden.
De officiële raadgeving van Slackware 1) is “Als je over de disk ruimte beschikt, raden we je aan om een volledige installatie uit te voeren voor het beste resultaat”.
Wanneer je Slackware voor de eerste maal start na het afronden van de installatie en daarna een reboot, merk je snel genoeg dat het opstarten van de computer eindigt met een console login scherm. Dus niet de grafische login die je wellicht zou verwachten als je wel eens andere Linux distributies gebruikt hebt. Laat dit je niet afschrikken! Het is slechts de eerste stap in een reeks van leermomenten waardoor je veel meer kennis zult verwerven over Linux dan met andere distributies, en dat in slechts een paar weken tijd.
Tijdens de installatie wordt niet de gelegenheid geboden om een gebruikers account aan te maken. Wanneer je voor de eerste keer opgestart hebt, is er alleen het account “root”. Je hebt het wachtwoord voor dit “root” account in de laatste fase van de installatie moeten bepalen, door het tweemaal in te voeren. Log dus nu in als “root”, met dat wachtwoord. Je zult jezelf terugvinden achter een “#” console root-prompt.
En wat nu? De “root
” gebruiker is niet het account dat je zult gaan gebruiken voor je dagelijkse taken. Root is bedoeld voor systeembeheer en -onderhoud, het opwaarderen van software enzovoort.
De eerste stap zal dus zijn: het creëren van een eigen gebruikersaccount, dat geen root-privileges heeft. Als dat gebeurd is, wordt het tijd om na te denken over installatie van “Niet-vrije grafische drivers” (indien in je computer een grafische kaart van Nvidia of Ati zit), het opzetten van een draadloze netwerkverbinding (als het een laptop betreft) of het starten van een grafische bureaublad omgeving. Er is van alles mogelijk met Slackware! Laten we starten met de basis.
Het allereerste dat je moet doen is het aanmaken van een niet-root gebruikers account. Dat kan op twee manieren, allebei vanuit de console. De voorkeursmethode is om Slackware's eigen interactieve adduser
script te gebruiken, als volgt:
# adduser
en volg dan de aanwijzingen. Lees eventueel de pagina user management voor meer details over het adduser
script. Je kunt ook het niet-interactieve standaard Linux programma useradd
gebruiken:
# useradd -m -g users -G wheel,floppy,audio,video,cdrom,plugdev,power,netdev,lp,scanner -s /bin/bash slacker
Wanneer dat eenmaal gebeurd is, kun je vervolgen met het aanmelden op je eigen nieuwe account.
Meld het root account eerst af (tiep logout
achter de root prompt) en meld je vervolgens aan met de nieuwe gebruikersnaam die je net aangemaakt hebt. Nu begint het interessante avontuur!
Nu Slackware eenmaal goed loopt, zou je moeten overwegen om wat tijd te besteden aan het veilig of “gezond” houden van de computer. Van de programma's die geïnstalleerd zijn op je computer kunnen in de loop van de tijd bugs worden ontdekt. Indien deze bugs (zwakheden in de programmatuur) een gevaar zijn voor de veiligheid van je computer, dan zal Slackware normaliter een aangepaste versie (een “patch”) beschikbaar stellen voor het softwarepakket. Deze gepatch-te pakketten worden online gezet (in de /patches
directory van de release) en tevens aangekondigd op de Slackware Security mailing lijst.
Er zijn verscheidene mogelijkheden om je Slackware installatie actueel te houden. Het wordt niet geadviseerd om het proces te automatiseren dat de veiligheids updates op je computer installeert. Het is natuurlijk wel mogelijk als je dat toch wilt, daarvoor kun je een cron taak gebruiken.
De beste optie is om slackpkg te gebruiken, dit is een pakketbeheerder die bovenop Slackware's eigen pkgtools werkt. Voordat je slackpkg
kunt gaan gebruiken, moet je eerst een online mirror server (of een lokale kopie in je eigen netwerk) instellen van waaruit het zijn updates zal downloaden naar jouw computer.
Een lijst met beschikbare mirrors voor jouw Slackware versie is te vinden in het volgende bestand op je harde schijf:
/etc/slackpkg/mirrors
Open dit bestand in een tekstverwerker als nano
of vi
en verwijder het commentaarteken aan het begin van een enkele mirror URL. Controleer dat deze URL het zelfde versienummer bevat als de versie van Slackware die op jouw computer draait! Ook is het verstandig om een mirror server te kizen die geografisch dichtbij is, of waarvan je weet dat die je een snelle verbinding geeft. Nadat je dit gedaan hebt, moet je de slackpkg
database initialiseren door de volgende twee commando's uit te voeren:
# slackpkg update gpg # slackpkg update
Wees je ervan bewust dat pakketbeheer, net als alle andere systeembeheer taken, uitgevoerd wordt onder de gebruikersnaam “root
”!
Je zult regelmatig de slackpkg
database moeten verversen, bijvoorbeeld wanneer je verneemt dat er nieuwe “patches” beschikbaar zijn voor jouw distributie. Na het bijwerken van de database kun je slackpkg
de updates laten downloaden en installeren. Wederom, herinner je dat de slackpkg pagina een handleiding bevat voor het gebruik van dit gereedschap.
Het “Slackware Essentials” boek heeft een hoofdstuk over actueel blijven. Het is verstandig om dat hoofdstuk nu te lezen als je dat nog niet gedaan hebt.
# wget http://www.slackware.com/~alien/tools/rsync_slackware_patches.sh -O /usr/local/bin/rsync_slackware_patches.sh # chmod +x /usr/local/bin/rsync_slackware_patches.sh
Dit script gebruikt een aantal standaard waarden die je misschien wilt aanpassen aan je eigen omstandigheden - zoals de lokatie op je harde schijf waar het script de patches opslaat na het downloaden.
Start het script eenvoudigweg een eerste keer, om te zien wat het rapporteert:
# /usr/local/bin/rsync_slackware_patches.sh [rsync_slackware_patches.sh:] Syncing patches for slackware version '14.0'. [rsync_slackware_patches.sh:] Target directory /home/ftp/pub/Linux/Slackware/slackware-14.0/patches does not exist! [rsync_slackware_patches.sh:] Please create it first, and then re-run this script.
Je zult opmerken dat je het script moet aanpassen met een lokale directory van je eigen keuze (en je moet die directory ook aanmaken!). Als dat eenmaal gebeurd is, moet het script éénmaal worden gestart, om de eerste serie patches te downloaden indien die beschikbaar zijn.
Daarna kun je een cron taak definiëren die dit script eenmaal per dag start. Bijvoorbeeld: stel een taak in die het script iedere dag om 05:33 start om een controle uit te voeren op updates bij de 64-bit versie van Slackware-14.0. Open de cron taak (crontab) editor als volgt:
crontab -e
en dan kun je de volgende regel toevoegen aan je cron tabel:
33 5 * * * /usr/local/sbin/rsync_slackware_patches.sh -q -r 14.0 -a x86_64
Deze commandoregel zal in stilte worden uitgevoerd (wat betekent dat je geen email zult krijgen) indien er geen nieuwe patches worden gevonden. Echter wanneer het script updates aantreft, zal het deze downloaden en jou een verslag van de voortgang per email toesturen. Je kunt een email verwachten die er ongeveer zo uitziet:
[rsync_slackware_patches.sh:] New patches have arrived for Slackware 14.0 (x86_64)! ....................................................................... 0a1,8 > Mon Oct 15 01:59:59 UTC 2012 > patches/packages/seamonkey-2.13.1-x86_64-1.txz: Upgraded. > This update contains security fixes and improvements. > For more information, see: > http://www.mozilla.org/security/known-vulnerabilities/seamonkey.html > (* Security fix *) > patches/packages/seamonkey-solibs-2.13.1-x86_64-1.txz: Upgraded. > +--------------------------+
En dan weet je dat het je taak is om de slackpkg database bij te werken en er voor te zorgen dat de nieuwste patches op je computer worden geïnstalleerd. Deze methodiek geeft jou de controle over het actueel houden van je computer (jij bepaalt wanneer je opwaardeert) terwijl je toch automatisch gewaarschuwd wordt over het beschikbaar staan van nieuwe patches (die dan al voor je gedownload zijn).
Als tijdens de Slackware installatie ook de netwerk pakketten meekwamen, dan moest je aan het eind van de Slackware installatie een aantal eenvoudige vragen beantwoorden, zoals:
De antwoorden op deze vragen worden gebruikt voor het instellen van een aantal netwerk-gerelateerde configuratie-bestanden.
/etc/rc.d/rc.inet1.conf
netconfig
programma (dat is het programma dat bovenstaande vragen stelde) zal enkel de eth0
interface configureren. Indien de computer additonele netwerk interfaces bezit (denk aan draadloos netwerk), dan kun je eenvoudigweg dit bestand wijzigen door het te openen in een tekst editor als nano
of vi
en de verdere details van je netwerk configuratie toe te voegen. Slackware heeft een man-pagina hiervoor: man rc.inet1.conf
/etc/resolv.conf
man resolv.conf
/etc/HOSTNAME
/etc/hosts
man hosts
Indien je alles tot in de kleinste details wilt weten over netwerk-instelligen in Slackware, dan moet je deze online gids voor netwerk configuratie in Slackware zeker lezen.
Om het bedraad netwerk interface eth0
te configureren, start je (als root gebruiker)
# netconfig
Dit is het zelfde script dat ook aan het eind van een Slackware installatie loopt.
netconfig
kan alleen een bedrade verbinding voor eth0
opzetten.
Aannemende dat je je bedrade netwerk kaart tijdens de installatie hebt ingesteld met netconfig
, zal je computer automatisch een verbinding maken met je netwerk, zonder verder ingrijpen.
Indien je geen gegevens ingevuld hebt over je netwerk gedurende de installatie van Slackware, dan hoef je op dit moment enkel netconfig
te starten als de root gebruiker; daarna moet je het volgend commando uitvoeren:
# /etc/rc.d/rc.inet1 eth0_start
wat onmiddellijk zal resulteren in een werkende netwerkverbinding.
De meeste draadloze netwerk hardware wordt tegenwoordig wel door de Linux kernel ondersteund. Je kunt online opzoeken of je adapter wellicht software van derde partijen nodig heeft die niet in de kernel ingebakken zit. Als je wilt weten of de Linux kernel van je computer de netwerk adapter herkent, is het voldoende om het volgende commando als root uit te voeren:
# iwconfig
Wanneer dat programma “no wireless extensions” meldt voor alle netwerk interfaces, dan heeft de kernel geen stuurprogramma voor je draadloze adapter en zul je er een online moeten zoeken.
Net als met bedrade netwerk adapters, wordt je draadloze interface traditioneel geconfigureerd in het bestand /etc/rc.d/rc.inet1.conf
. Je kunt veel meer hierover lezen in deze handleiding voor draadloze netwerk instellingen. Er is ook een man-pagina beschikbaar:
# man rc.inet1.conf
Om draadloze beveiligings protocollen als WEP or WPA2 te gebruiken moet je nog wat extra's doen. Het gebruik van niet-versleutelde draadloze netwerkverbindingen wordt sterk afgeraden. Let op dat WPA/WPA2 encryptie wordt niet alleen in /etc/rc.d/rc.inet1.conf
ingesteld; je zult tevens het bestand /etc/wpa_supplicant.conf
moeten openen in een tekst editor om je encryptie sleutel toe te voegen.
Problemen met draadloze encryptie, in het bijzonder voor WPA en WPA2, zijn moeilijk aan te pakken. Een aantal eenvoudige technieken voor probleemoplossing wordt beschreven in de al eerder genoemde netwerk handleiding voor Slackware. Dat kan je op weg helpen wanneer je bjvoorbeeld geen associatie kunt opzetten met een draadloos toegangspunt (Wireless Access Point of WAP).
De Slackware distributie levert momenteel twee alternatieve oplossingen (buiten de boven omschreven traditionele manier) om netwerkverbindingen op te zetten en te beheren. Deze alternatieven installeren beide een daemon (ofwel een dienst die op de achtergrond draait) die het toelaat om eenvoudig te wisselen tussen bedrade en draadloze verbindingen. Dit maakt ze uiterst geschikt voor mobiele gebruikers. Beide installeren grafische configuratieprogramma's en zijn niet afhankelijk van de traditionele Slackware configuratiebestanden - in feite zullen die bestanden alleen maar conflicten opleveren wanneer ze netwerk configuratie gegevens bevatten..
# chmod +x /etc/rc.d/rc.wicd
Na een reboot kun je dan je netwerk configureren met het grafische programma wicd-client
. In Slackware 14 is er ook nog een KDE widget voor wicd als je liever een Qt4 dan een GTK2+ interface gebruikt. Voor de console liefhebbers is er dan wicd-curses
met dezelfde configuratie mogelijkheiden als zijn X-gebaseerde tegenpolen.
# chmod +x /etc/rc.d/rc.networkmanager
Voor NetworkManager is er geen console-gebaseerd configuratie programma. Je zult een X-gebaseerd grafisch programma moeten gebruiken.
Slackware 14 bevat een KDE widget voor NetworkManager (als je tenminste KDE geïnstalleerd hebt). Indien je aan een van de andere bureaublad-omgevingen (Desktop Environment of DE) de voorkeur geeft, zoals bijvoorbeeld XFCE, dan kun je een SlackBuild script voor het Gnome network-manager-applet downloaden van SlackBuilds.org en daarmee zelf een pakket te compileren dat je dan middels “installpkg
” kunt installeren.
Het wordt aanbevolen om zo snel mogelijk over te schakelen naar Slackware's dynamische of generic kernel. Dat is niet moeilijk, er slechts een klein aantal handelingen voor nodig.
# /usr/share/mkinitrd/mkinitrd_command_generator.sh
Dit commando zal niet daadwerkelijk iets uitvoeren. Het is puur informatief van aard, en zal iets uittdraaien als dit (afhankelijk van je kernel versie, je hardware configuratie, het root bestandssysteem dat je koos tijdens de installatie van Slackware, enzovoort):
# # mkinitrd_command_generator.sh revision 1.45 # # This script will now make a recommendation about the command to use # in case you require an initrd image to boot a kernel that does not # have support for your storage or root filesystem built in # (such as the Slackware 'generic' kernels'). # A suitable 'mkinitrd' command will be: mkinitrd -c -k 3.2.29 -f ext4 -r /dev/sdb2 -m usb-storage:ehci-hcd:usbhid:ohci-hcd:mbcache:jbd2:ext4 -u -o /boot/initrd.gz
Om een initrd.gz
bestand te creëren voer je eenvoudig het mkinitrd
commando uit (as root) dat door het script wordt geadviseerd. Dat kan heel snel, als volgt:
# $(/usr/share/mkinitrd/mkinitrd_command_generator.sh -r)
/etc/lilo.conf
. Voeg een sectie toe die zo uitziet (de partitienaam “/dev/sda1” is een voorbeeld): image = /boot/vmlinuz-generic-3.2.29 initrd = /boot/initrd.gz # voeg deze regel toe zodat lilo de initrd.gz ziet root = /dev/sda1 label = Slackware read-only
In feite kan het “mkinitrd_command_generator.sh
” script jou ook een voorbeeld tonen van een sectie die direct kan worden toegevoegd aan het bestand /etc/lilo.conf
, wanneer je aan het script de volledige naam van een generic kernel als argument meegeeft, als volgt:
# /usr/share/mkinitrd/mkinitrd_command_generator.sh -l /boot/vmlinuz-generic-3.2.29
Let op: aanbevolen wordt om een nieuwe sectie toe te voegen in plaats van het wijzigen van de bestaande kernel image sectie in dat bestand. Wijs ook een uniek label toe aan je nieuwe sectie. Na het opnieuw starten van de computer zal LILO nu twee keuzemogelijkheden tonen: de zojuist toegevoegde generic kernel, of doorstarten met de veilige keuze voor de huge kernel (waarvan je tenminste zeker bent dat die zal werken).
/etc/lilo.conf
moeten de wijzigingen worden opgeslagen, en tot slot moet het volgende commando worden uitgevoerd: # lilo -v
om die wijzigingen permanent te maken. Nu kan de computer herstart worden.
mkinitrd
man-pagina eens door (man mkinitrd
) voor verdere informatie. grub
of een andere bootloader gebruikt, zul je de aanpassingen moeten maken die dat programma verlangt. Raadpleeg de desbetreffende man-pagina's. initrd.gz
te creëren, dan zal het opstarten eindigen in een kernel panic.
X.Org is de versie van X-Window software die in Slackware gebruikt wordt. De X server zal gewoonlijk je grafische kaart automatisch detecteren en vervolgens de juiste stuurprogramma's laden. Wanneer die autodetectie niet werkt (X-Window zal crashen tijdens de start), dan zul je zelf een bestand /etc/X11/xorg.conf
moeten maken en daarin de correcte opties voor je grafische kaart en scherm resolutie moeten opnemen. Je kunt eventueel het commando
# X -configure
uitvoeren om een beknopt maar werkend xorg.conf
configuratiebestand in je huidige directory te laten creëren. Dat bestand kan dan worden uitgebreid met de opties die voor jou van belang zijn, en daarna naar de /etc/X11/
directory worden verplaatst. Om meer informatie te vergaren over de configuratie van X.Org, kun je de man-pagina xorg.conf
raadplegen (man xorg.conf
).
Veel mensen bezitten een computer met daarin een moderne grafische kaart, die wordt aangestuurd door een Nvidia of Ati GPU (graphics processing unit). De makers van deze high-performance grafische kaarten bieden niet-vrije (propriëtaire, binaire zonder broncode) stuurprogramma's aan voor hun kaarten. Deze stuurprogramma's zonder broncode zullen de performance van je grafische kaart in het algemeen flink omhoog stuwen, in het bijzonder de OpenGL performance - meer dan de Open Source varianten van de stuurprogramma's die voor deze kaarten met Slackware meekomen. Indien je zo een kaart bezit wil je wellicht ons Wiki artikel “Niet-vrije grafische stuurprogramma's” lezen.
Om het juiste vensterbeheer of X bureaublad omgeving te kiezen moet je het commando xwmconfig
gebruiken:
$ xwmconfig
en daar een van de beschikbare opties selecteren. Let op dat je het xwmconfig
commando als de root
gebruiker kunt uitvoeren, en dat zal een globale standaard desktop instellen voor alle gebruikers. Wanneer je het zelfde commando uitvoert als je gewone gebruikersaccount, dan kun je daarmee van de globale standaard instelling afwijken en je eigen favoriete omgeving instellen.
Na het maken van die keuze kun je eenvoudig dit commando uitvoeren:
$ startx
Het grafische bureaublad van jouw keuze zal dan starten.
Om de computer te kunnen laten starten met een grafisch login scherm in plaats van Slackware's console login, moet het standaard runlevel van de computer worden veranderd van 3 naar 4. Open het bestand /etc/inittab
in een tekst editor als nano
of vi
en verander de volgende regel
id:3:initdefault:
in
id:4:initdefault:
Let op het verschil met veel andere Linux distributies; de meeste zullen runlevel 5 gebruiken voor hun grafische login. In Slackware is runlevel 5 gelijk aan runlevel 3 (console boot)!
In het grafische runlevel zul je worden verwelkomd door een van de in Slackware beschikbare Display (login sessie) Managers. De initialisatie scripts van Slackware zullen standaard eerst controleren op de aanwezigheid van GDM (Gnome Display Manager), daarna KDM (KDE Display Manager) en uiteindelijk XDM (X Display Manager). Je kunt eventueel een additionele login manager installeren zoals SliM. In dat geval zul je het bestand /etc/rc.d/rc.4
moeten wijzigen door een aanroep van jouw nieuwe sessie-beheer toe te voegen, direct vóór de aanroep van GDM.
Het is van belang dat nieuwe Linux gebruikers de opdrachtregel (de command prompt) wat beter leren kennen voordat ze overgaan op een grafisch bureaublad. Iedereen zou vertrouwd moeten zijn met een collectie aan nuttige shell commando's en applicaties die in een niet-grafische mode aanwezig zijn. Soms maakt deze kennis het verschil wanneer bijvoorbeeld de grafische omgeving niet meer functioneert.
Slackware blinkt uit in een uitbundige hoeveelheid aan programma's voor de opdrachtregel, waarmee een grote variëteit aan taken kan worden uitgevoerd. Bijvoorbeeld, web surfen kan vanaf de console met lynx of links. Je kunt naar muziek luisteren (zelfs netwerk audio streams) in de console door gebruik te maken van spelers als moc, mpg123, ogg123. Lees meer hierover in onze artikelen over de Command Line Interface (CLI).
Indien je zojuist de 64-bit versie van Slackware geïnstalleerd hebt (ook wel slackware64 of Slackware for x86_64 genoemd) zul je er snel achterkomen dat je systeem weigert om 32-bit applicaties zoals Wine te starten. In dat geval is het aan te raden om onze pagina over het toevoegen van multilib functionaliteit door te lezen.
Zelfs een Slackware gebruiker kan voordeel hebben bij goede documentatie (waarom ben je anders deze pagina aan het lezen?). Onze suggestie zou zijn dat je deze Wiki doorspit op zoek naar meer tips en HOWTOs. Vergeet niet om de hoofd-directory van de Slackware DVD of CD1 te controleren! Daar zul je Slackware's eigen documentatie vinden. Ieder tekst bestand daar is de moeite van het lezen waard.
Wanneer je je Slackware systeem een tijdlang gebruikt hebt is het misschien tijd om over te gaan naar een nieuwe release wanneer die beschikbaar komt. Om dat proces te begeleiden hebben we een goede HOWTO beschikbaar: Slackware opwaarderen naar een nieuwe versie
Wanneer je een bikkel bent en Slackware current volgt (en op je computer hebt draaien), lees dan altijd de meest recente ChangeLog.txt alvorens je systeem op te waarderen met de nieuwste pakketten. Daarmee vermijd je dat je de additionele stappen mist die noodzakelijk zijn vóór of na het opwaarderen. Als je simpelweg wilt opwaarderen naar de nieuwste stabiele versie, dan is het niettemin toch een goed idee om eerst de UPGRADE.TXT
en CHANGES_AND_HINTS.TXT
bestanden door te lezen. Deze bestanden vind je op de boot CD/DVD of op iedere officiële mirror.